Қазақстандағы EOR (аутстаффинг): еңбек заңнамасының негізгі талаптары | FChain

EOR (аутстаффинг) моделі, яғни қызметкерлер іс жүзінде тапсырыс берушіде жұмыс істегенімен, ресми түрде жергілікті компанияның штатында тұрған жағдай, бұл біртіндеп Қазақстан нарығында да қолданыла бастады. Мұндай жағдайда дәл осы жұмыс берушіге персоналды жалдайтын кез келген ұйым секілді еңбек, әлеуметтік және әкімшілік заңнаманың барлық талаптары қолданылады. Процестерді дұрыс құрмау айыппұлдарға, қызметкерлермен дауларға және уәкілетті органдардың талаптарына әкелуі мүмкін, сондықтан базалық қағидаларды түсіну және оларды құжаттарда бекіту маңызды.

Жұмыс берушінің мәртебесі

Заң тұрғысынан қарағанда, қызметкерлер үшін тапсырмаларды үшінші тұлғаның мүддесіне орындауына қарамастан, құқықтары мен кепілдіктерін сақтау туралы толық жауапкершілік жұмыс берушінің өзінде болады. Дәл осы жұмыс беруші еңбек шарттарын жасайды, қабылдау мен жұмыстан босатуды рәсімдейді, жалақыны есептеп, төлейді, жұмыс уақытын есепке алады, демалыс береді және уақытша еңбекке жарамсыздық кезеңдерін төлейді. Мұның барлығы Қазақстан еңбек заңнамасының талаптарына бағдарланған кадрлық және есеп айырысу жүйесін талап етеді.

Демалыстар және уақытша еңбекке жарамсыздық

Қызметкерлерге жұмыс жылы үшін кемінде 24 күнтізбелік күн жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы беріледі. Әдетте демалыс кестесі жасалып, жұмыс берушінің актісімен бекітіледі және тараптардың екеуі үшін де міндетті болады. Демалыс кесте бойынша берілсе, бөлек арыз талап етілмейді, ал кестеден тыс демалыс үшін арыз жазу ұсынылады, ал оны беру тәртібін ішкі құжаттарда бекітуге болады. Демалысты төлеу мерзімдерін сақтау және қызметкердің жылдар бойы демалысқа шықпауына жол бермеу маңызды. Ауру кезеңдері уақытша еңбекке жарамсыздық парағымен рәсімделеді, ол жәрдемақы алуға құқық береді. Жұмыс беруші мұндай кезеңді белгіленген тәртіппен өз қаражаты есебінен төлеуге міндетті. Егер қызметкер болмау себебі туралы хабарламаса және құжаттарды ұсынбаса, жұмысқа шықпау дәлелсіз себеппен жұмысқа келмеу (прогул) ретінде квалификациялануы мүмкін. Бұл, әсіресе, тәртіп пен тапсырыс беруші үшін айқындықты сақтау маңызды болып табылатын EOR моделінде өзекті.

Іссапарлар және жұмыс уақытын есепке алу

Қызметкерлерді іссапарға жіберген кезде рәсімдеу тәртібі ішкі актілерде нақты сипатталуы керек: сапарды кім бастамашы болады, бұйрық қандай мерзімде шығарылады, аванс қалай беріледі және аванстық есеп қашан тапсырылады. Іссапар құжаттары бір мезгілде кадрлық және бухгалтерлік құжаттар болып табылады, сондықтан оларды уақтылы және дұрыс рәсімдеу принципті маңызға ие. Жұмыс уақытын есепке алуға ерекше назар аудару қажет. Жұмыс беруші нақты істелген сағаттарды, демалыс, іссапар, ауру күндерін, сондай-ақ демалыс және мереке күндеріндегі, түнгі ауысымдардағы жұмысты тіркеуге міндетті. Тапсырыс берушіге ай сайынғы жинақталған есеп жеткілікті болғанның өзінде, ұйымның ішінде кез келген деректерді қызметкердің немесе уәкілетті органның талабы бойынша растауға мүмкіндік беретін бастапқы есеп толық жүргізілуі тиіс.

 Артық жұмыс, түнгі ауысымдар және демалыс күндері жұмыс

Қызметкерлерді артық жұмысқа тарту, әдетте, олардың жазбаша келісімімен ғана жол беріледі және заңда белгіленген шектерден аспауға тиіс. Артық сағаттар көтеріңкі мөлшерлеме бойынша төленеді немесе ұзақтығы кем емес тынығу уақытымен өтеледі. Түнгі уақытта, демалыс және мереке күндері жұмыс істеу де бөлек есепке алынып, көтеріңкі мөлшерлемемен төленеді. EOR моделінде қызметкерлердің нақты жүктемесі келісілген шарттарға сәйкес болуға және жүйелі түрде өтелмейтін артық жұмысқа әкелмеуге тиіс, өйткені бұл шағымдар тәуекелін арттырады және қызметкерлердің қанағаттанушылығын төмендетеді.

Демалыс өтілін есептеу және міндетті сақтандырулар

Демалыс өтілі фактілі істелген уақытты және қызметкердің жұмыс орны мен жалақысы толық немесе ішінара сақталған кезеңдерді ескере отырып қалыптасады. Уақытша еңбекке жарамсыздық кезеңдері және жүкті болу мен босану бойынша демалыс та демалыс өтіліне қосылады. Жұмыс уақытын толық емес режимде ұйымдастыру жыл сайынғы демалыс ұзақтығын қысқартпайды, бұл көбіне EOR жобаларында қолданылатын икемді кестелер мен ішінара жұмысқа орналасу жағдайында маңызды. Жұмыс беруші әлеуметтік және медициналық сақтандыру жүйелеріне жарналар мен аударымдарды төлеуге, сондай-ақ қызметкерлерді еңбек міндеттерін орындау кезінде жазатайым оқиғалардан сақтандыруға міндетті. Бұл міндеттемелерді орындамау қаржылық санкцияларға және сақтандыру жағдайы туындаған кезде дауларға әкелуі мүмкін. Ерікті сақтандыру бағдарламалары HR-саясаттың құралы ретінде қолданылуы мүмкін, бірақ міндетті сақтандыру түрлерін алмастырмайды.

Жұмыс уақыты режимдері және кестелер

Еңбек заңнамасы нақты анықталған жұмыс уақыты мен демалыс күндері жоқ тұрақты дайындық күйін көздемейді. Тіпті ауысымдық және икемді кестелер кезінде де есептік кезең ішінде жұмыс уақытының нормасын сақтау, ауысым кестелерін бекіту, демалыс күндерін беру және артық жұмысты есепке алу қажет. EOR жобасы шеңберінде тұтас командалар үшін іс жүзінде «шектен тыс» (ненормированный) режимді бекіту бұзушылықтар мен айыппұлдарға әкелуі мүмкін. Ең оңтайлы тәсіл – тапсырыс берушімен жұмыс режимдерін алдын ала келісіп, оларды еңбек шарттарында және жұмыс берушінің ішкі актілерінде дұрыс көрсету.

FChain жұмыс берушіге қалай көмектесе алады

FChain мамандары EOR жобаларын және классикалық кадрлық модельдерді сүйемелдей отырып, жұмыс берушілерге процестерді Қазақстан Республикасының заңнамасына толық сәйкес құруға көмектеседі. Мұндай қолдау аясында ішкі актілерді талдау және бейімдеу, өтініштердің, бұйрықтардың және табельдердің түсінікті нысандарын әзірле, жұмыс уақытын есепке алу мен еңбекақы төлеуді жолға қою, сондай-ақ әкімшілік жауапкершілік тәуекелдерін бағалау мүмкін. Бұл EOR моделін персоналды басқарудың тиімді құралы ретінде қолдануға және Қазақстан құқығының талаптарынан шықпауға мүмкіндік береді.

Кәсіби кеңес алу үшін almaty@f-chain.com электрондық поштасы арқылы немесе WhatsApp: +7 771 214 1820 нөмірі бойынша хабарласыңыз.

 

Дайындаған: Сергей Гайдаров
FChain Қазақстан аға заңгері
11 қараша 2025 жыл